WANILIA
w języku hiszpańskim słowo vaynilla oznacza ”mały strączek”. Jest popularna od czasów prekolumbijskich, kiedy to Azteccy Indianie wykorzystywali ją jako składnik napojów czekoladowych.
To gatunek pnącza z rodzaju storczykowatych, zaliczanych do waniliowych orchidei, które liczą ponad 100 gatunków storczyków występujących w regionach tropikalnych na całym świecie. Wanilia dziko rośnie jedynie w lasach tropikalnych Ameryki Środkowej i Południowej. Kwitnie co parę lat, rozwijając żółto-zielone, kremowe kwiaty o subtelnym zapachu, które zapylane są przez rzadkie gatunki pszczół oraz kolibry. Jest to obecnie niewielka skala, gdyż ze względu na szeroko rozprzestrzenione uprawy wanilii, większość kwiatów zapyla się ręcznie i robią to tzw. swatki. Dodatkowo wyjątkowość kwiata wanilii polega również na tym, że dla człowieka kwiat jest bezwonny i otwiera się on tylko raz i tylko na parę godzin. Po tym czasie niezapylony obumiera. Gdy wszystko jednak pójdzie dobrze, na miejscu kwiatu pojawiają się zielone owoce przypominające nieco zieloną fasolkę szparagową. W tej formie są bezwonne, dopiero po przejściu pełnego procesu pielęgnacji po zbiorach, będą wabić swoim charakterystycznym i wyjątkowym aromatem.
Dzisiaj największym producentem wanilii jest Madagaskar odpowiedzialny za 80% pokrycia światowego zapotrzebowania na wanilię. Na potrzeby globalnego przemysłu uprawiane są na szeroką skalę 3 rodzaje wanilii: planifolia, pompona oraz tahitensis. Obecnie wanilia jest droższa od srebra i drugą najdroższą, po szafranie, przyprawą na świecie.
WANILINA
bardzo aromatyczny, organiczny związek chemiczny (glukozyd waniliny) odpowiedzialny za unikalny i zachwycający waniliowy zapach oraz smak występujący naturalnie w lasce wanilii. Na drodze pielęgnacji strąków wanilii po zbiorach, w czasie procesu fermentacji i suszenia, wanilina ulega krystalizacji na powierzchni strąka przybierając formę delikatnych, białych kryształków, zwanych również „waniliowym szronem”. Znaleźć ją można także w czarnych, drobnych nasionkach wanilii skrywanych we wnętrzu strąka. Jest ona jednym ze składników zapachowych wanilii obok innych, naturalnych związków wchodzących w skład owoców rośliny. Wanilina stanowi ok, 1,2% składu laski wanilii.
WANILIA SYNTETYCZNA
powstała przy pomocy człowieka w wyniku ogromnego i światowego zapotrzebowania na ten związek aromatyczny. W naturze występuje bowiem w bardzo ograniczonych ilościach, co nie pokrywa globalnego popytu na wanilinę. Dziś otrzymywana jest syntetycznie na szeroką skalę i jest przykładem aromatu identycznego z naturalnym, ponieważ występuje naturalnie w środowisku a mimo to można go uzyskać w warunkach laboratoryjnych.
Głównie wykorzystywana jest w przemyśle spożywczym jako aromat zapachowy, ale również szeroko korzysta się z jej walorów w przemyśle kosmetycznym a także farmaceutycznym.
ETYLOWANILINA
substancja powszechnie stosowana w przemyśle spożywczym. Smakuje niemalże jak naturalna wanilina, z tą zasadniczą różnicą że jest dwa i pół razy od niej mocniejsza w smaku i zapachu. Jest więc zdecydowanie silniejszą formą naturalnej lub identycznej z naturalną waniliny. Z powodzeniem można ze sobą łączyć zarówno etylowanilinę, jak i dwa rodzaje waniliny. Ten zabieg wzbogaca i intensyfikuje smak wanilii w produktach.